خمکاری ورق های فلزی یکی از عملیات بسیار پرکاربرد در صنعت است و برای مقاصد گوناگونی چون ساخت باکس فلزی در صنعت الکترونیک، ساختمان سازی، دامداری و کشاورزی، کشتی سازی، کارخانجات و ... استفاده می شود. خمکاری ورق های فلزی عملی مکانیکی است که در آن به ورق فشار وارد شده و باعث خمش و زاویه دار شدن آن می شود. خمکاری ورق های فلزی روش های گوناگونی دارد که با توجه به مواردی چون جنس ورق، ضخامت آن، طرح مورد نظر برای خم کردن و میزان خمش، باید روش مناسب را انتخاب کرد. همچنین با توجه به جنس ورق فلزی باید مشخص کرد که خمکاری ورق های فلزی به صورت گرم اجرا شود یا به صورت سرد و در دمای پایین انجام شود. اگر کربن موجود در ورق  فلزی مقداری بیش از 1.2 درصد باشد، قابلیت خمکاری این ورق ها کاهش می یابد و برای خم کردن ، باید ابتدا آن ها را گرم کرد. معمولا ورق های غیر آهنی را به جز ورق روی و ورق آلومینیوم در حالت سرد خمکاری می کنیم.  در اکثر موارد در طی عملیات خمکاری ضخامت ورق تغییری نمی کند. البته به دلیل کشش ایجاد شده هنگام خمکاری ممکن است در پاره ای از موارد ضخامت قسمتی از ورق فلزی تغییر کند.

در خمکاری ورق های فلزی ، ممکن است در اثر بی دقتی، ورق چین خوردگی یا ترک خوردگی پیدا کند. بنابراین محاسبه دقیق مقدار فشار وارد شده توسط پانچ با در نظر گرفتن ضخامت ورق و شکل مورد نظر خمش، قبل از خمکاری، ضروری است و از بروز اشتباهات جلوگیری می کند.

روش های خمکاری ورق های فلزی

از جمله روش های خمکاری ورق های فلزی، می توان از  خمکاری v، خمکاری فلنج، خمکاری برشی، خمکاری دورانی، خمکاری منحنی، خمکاری هوایی و خمکاری u (کانالی) نام برد. با توجه به نوع و شکل مورد نیاز نهایی قطعه، یکی از این روش ها  برای خم کاری ورق های فلزی استفاده می شود. همچنین شکل سمبه و پانچ نیز تغییر می کند. 

خمکاری چگونه انجام می شود؟

برای انجام خمکاری ورق های فلزی، از دستگاه های مختلفی استفاده می شود. از ماشین های رایج برای این کار ، دستگاه  CNC پرس برک است. برای خمکاری، ورق فلزی به روی قطعه ای تو خالی نام سمبه قرار می گیرد و به وسیله اعمال فشار صفحات سنگینی ثابت نگه داشته می شود. به طور معمول مقدار فشار  این صفحات و پانچ جداگانه کنترل می شود. سپس ابزار فولادی و سنگین که پانچ نام دارد با اعمال فشار از بالا، ورق را خم می کند. زاویه خم شدن ورق بستگی به میزان فشار وارد شده توسط پانچ دارد. بنابراین تنظیم میزان فشار پانچ پرس برک باید با دقت انجام شود. شکل نهایی ورق خم شده نیز بستگی به شکل سنبه و پانچ دارد. سمبه و پانچ در یک دستگاه پرس برک طبق شکل قطعه مورد نیاز تغییر می کنند. ممکن است ورق فلزی پس از خمکاری نیاز به پرداخت داشته باشد که توسط دستگاه های مخصوص انجام  خواهد شد یا ممکن است لبه های کار به وسیله پرس برک پانچ شوند تا نیاز کمتری به پرداخت داشته باشیم.

قابلیت های جانبی دستگاه پرس برک

 دستگاه های پرس برک علاوه بر خمکاری ورق های فلزی قادر به عملیات دیگری نیز می باشند، مثلا می توانند در ورقه سوراخ ایجاد کنند. می توانند با تعویض پانچ طرح های مشبک به اشکال مختلف روی ورق ایجاد کنند. دستگاه پرس برک می تواند میان ورق فلزی شکاف ایجاد کند. همچنین بعضی از دستگاه های خمکاری ورق فلزی، قادر به برش ورق ها نیز هستند و می توانند به صورت خطوط صاف و نواری برش بزنند. می توان شکافی با شکل دلخواه هم به وسیله چندبار پانچ کردن روی ورق ایجاد کرد. برای خم کاری ورق های فلزی با زاویه بیش از نود درجه ، نیاز به ابزار های خاصی هست که قادر به تولید نیروی فشاری افقی نیز باشند.